‘Daar hebben humanisten het niet zo over’
Eindelijk heb ik het boek van Suzette van IJssel te pakken. Een proefschrift waar lovend over geschreven werd in 2007 maar wat ik toch te duur vond. Regelmatig ‘Boekwinkeltjes’ bezoeken en ja hoor ik kwam het tegen. Ik was heel benieuwd hoe zij als humanist dit ‘verschijnsel’ zou bespreken. Een paar van haar uitspraken en haar omschrijving van het fenomeen wil ik proberen zo letterlijk mogelijk weer te geven.
> Spiritualiteit heeft betrekking op een dieptedimensie in het menselijke bestaan die enerzijds spontaan kan worden ervaren en anderzijds bewust kan worden opgezocht (75)
> het is de geleefde existentiele, fundamentele en centrale of basale dimensie in alle werkelijkheid die alle andere (somatisch / psychisch / sociaal / moreel) in zich meedraagt (22)
Spiritualiteit als geleefde werkelijkheid wordt getekend a.d.h.v. een aantal kenmerken (hoofdstuk 3)
> Het is een bijzondere werkelijkheidservaring van
– verbondenheid en eenheid
– relativering van het ‘ik’
– gratuït / niet organiseerbaar
– van transcendentie / openbrekend
– transformatief
– zin en geluk
– overstijgen van tijd en ruimte
> Spiritualiteit is een dynamisch omvorminsproces
> Spiritualiteit staat open voor nieuwe interpretaties van de werkelijkheid (zelf / wereld / leven / lijden / dood)
> Het is een levenshouding met een aantal kenmerken
– onvoorwaardelijke openheid
– levensbeamend
– onthecht / gedecentreerd
– aandachtig en open voor transcendentie
> een verzameling van praktijken; praxis die bovenstaande werkelijkheidservaring dichterbij brengt
– rituelen
– symbooltaal
– oefeningen (mantra / gebed / meditatie / dans); focus op:
> lichaam > gevoel > denken
Wat mij nu zo veraste was de overeenkomst met mijn eigen invulling. Zij ziet het dan ook als een universeel fenomeen waar de humistische begeleider om mee te dealen heeft bij de mensen die hij ontmoet. Zij defineert spiritualiteit daarbij als een fenomeen wat midden in het leven/lijden staat waarbij de raadsvrouw die de ander helpt hun gebrokenheid zozeer te beleven dat zich daardoorheen een andere – hele of geheelde – werkelijkheids- en zelfbeleving aan kan dienen. (24) Wie mij een beetje kent weet dat dit op mijn lijf geschreven is!
Daarnaast is het eerste deel gewoon een heel mooie overzichtsstudie van spiritualiteit. Dat er nooit een handelsuitgave is verschenen?