De Sakuddei geloven dat de ziel via de fontanel in en uit het lichaam glipt. De ziel is nieuwsgierig, die gaat op reis. Als zij de mens echt verlaat, gaat die dood. Je moet dus een leven leiden, waarbij het aantrekkelijk blijft voor de ziel. Je moet de ziel lokken met mooie dingen en bescherming. Je wordt uitgedaagd creatief te zijn, iets van je leven te maken.
Vrijdag 1 juni j.l stond in het dagblad Trouw een interview met de Utrechtse hoogleraar Psychiatrie Frank Koerselman. Leven, zo zei hij, is for better en for worse. Mensen met wie het goed gaat, ervaren het leven als een geschenk. Om dankbaar voor te zijn. Dat slaat om bij tegenslag. Bij ziekte en dood. Dat te accepteren is moeilijk. Zeker tegenwoordig. Mensen kunnen niet meer accepteren wat hen door een ander of door het lot is aangedaan. Het lijden aanvaarden ze nauwelijks meer,. Ze voelen zich miskend, voelen zich slachtoffer en gaan zo op in die slachtofferrol, dat ze niet zien dat het leven verder gaat, verder moet gaan. Zij het niet als geschenk, maar als opdracht. Koerselman, die zichzelf niet als een gelovige omschrijft, verwijst naar het laatste woord van Christus: “Het is volbracht”: Christus’ opdracht na een leven for worse was volbracht.
Sinds mijn leven van de ene dag op de andere is veranderd van een leven vol harmonie en geluk in een leven for worse, lees ik anders. Zo weet ik tegenwoordig al na een paar bladzijden of wat ik lees, geschreven is door iemand uit het leven for better of door iemand uit het leven for worse. In wat Bonhoeffer met name in de laatste jaren van zijn leven schreef, druipt het er vanaf. Zijn leven was een leven for worse en hij leefde uit de opdracht zich daar niet bij neer te leggen.
Rinie Altena 