Deze schets heb ik gehouden in de kerkdienst bij de begrafenis van mijn vader

Een schets; een ruwe schets / met veel ontbrekende details
Een zeer persoonlijke schets / Mijn schets /
Mijn beeld van papa als vader in ons gezin
Zoals ik denk dat hij voor ons was / soms ook door ons was
Ik wilde het aan hem voorlezen… Maar hij zou zwijgen
Voor het eerst. Wie zwijgt stemt toe zal ik maar zeggen

Verhalen. Verhalen kan ik vertellen
Verhalen vertelde mijn vader
Sterke verhalen
Kleinkinderen gingen graag naar opa en oma
‘Opa kan zo mooi vertellen,
van die spannende verhalen’
Sterke verhalen
Of ze allemaal wel klopten weet ik niet
Interesseert me ook niet
Het waren gewoon mooie verhalen

Het begon met Genesis. Verwekkingen
Jan / Lies / Egbert / Arend / Wim / Henk / Rinie
Jan Peter / Hans / En ‘last but not least’ Egbertine(Egge)
Een hok vol / Tjokvol

Heftig. Heftig waren de gesprekken.
Over politiek
Over kerk en geloven
Over onze kleding
Wat mocht en niet mocht
Wat hoorde en niet hoorde
Soms vonden de schoonzussen dat leuk
Heftig
Soms gingen ze huilend naar huis
Te heftig
Nee een gewoon gesprek…

Zwerven. Een zwerver was mijn vader; een Arameer
Van plaats naar plaats
Van kerk naar kerk
Van rechts naar het midden
Van ARP naar PvdA en weer terug
En wat hebben ze moeten verwerken
De dood van Berti
Een zoon in de oorlog in Nieuw-Guinea
Lang haar
Uitgaan en drank
De wijzen van samenleven
Onkerkelijk
Scheiding
Verwijten
Zoals vader Jakob heeft mijn vader moeten toezien
Hoe wij, ieder op zijn eigen wijze, leefden onder de zon
Wij waren en zijn geen lieverdjes
Nooit heeft hij ons de deur gewezen

Een heilige? Een heilige was hij niet
Een driftkop
Een zenuwpees
Alles steeds kwijt
Eigenwijs
Preken dat hij kon
En slaan / Sommigen van ons hebben heel hard leren lopen
Sommigen van ons:
“Still got the scars that the sun didn’t heal’
zegt Dylan in een lied
Sommigen van ons hebben nog steeds de littekens/wonden die de zon maar niet wil genezen

Lief. Een lieve man was hij
Dat lieve raakte hij bij ons wel eens kwijt
Daar heb ik het in ieder geval ook wel eens naar gemaakt
Een lieve man is hij toch weer voor ons geworden
Later; soms pas veel later
Zijn ogen werden steeds
rustiger
milder
begrijpender
liefdevoller
Zijn handen
een omarming
een streling
Zijn woorden
wijzer
respectvol
Zijn open
onzeker soms; twijfels
Een vader was hij voor schoonzoon & zussen
En tuinen ging hij spitten
Als het niet zo goed ging met een kleinkind
Dan belde hij; wil je me helpen? Ik ben te oud
Praten deed hij dan; maar vooral luisteren
En ‘Weisung’ kwam er dan uit zijn mond

Sporen; nee sporen wilde hij niet nalaten
Sporen heeft hij nagelaten
in scholen
in kerken
Met zijn gevoel voor rechtvaardigheid
Zijn vernieuwingsdrang
In ons; zijn kinderen
Geen van ons kan
zonder emoties /
zonder verhalen /
heftige verhalen soms
aan hem terugdenken
Zijn sporen heeft hij ons gelaten
Zijn genen hebben wij
Zijn emotionaliteit
Zijn verhalen; sterke verhalen
Heftige verhalen
Ja ook zijn littekens soms
Maar ook de herinnering aan zijn
‘milde handen en vriendelijk ogen’
Waarin hij op de eeuwige is gaan lijken
Dankbaarheid

Mam Jij moet verder zonder je levenskameraad
Wij zonder hem
Onder de herinnering aan het Verbond mat Jakob
Albert; onze vader / onze aartsvader

De Heere zegene ons
En Hij behoede ons
De Heere doe zijn aangezicht over ons lichten en zijn ons genadig
De Heere verheffe zijn aangezicht over ons en geve ons vrede

1 februari 1999 Bennekom

——-

Nu, 21 jaar later kijk ik toch anders naar wat ik toen geschreven heb. Zes van de tien kinderen zijn toch wel zwaar beschadigd uit hun opvoeding gekomen. Bitterheid soms, maar in ieder geval zware hechtingsproblemen. Ik ben blij dat het toen zo positief uitgesproken is. Ik was bang dat het veel pijnlijker was.
Geen van mijn broers en zussen heeft toen op mijn verhaal gereageerd. Mijn moeder zei alleen dat ik de zegen bede niet had mogen uitspreken omdat ik geen dominee was…