Spreken over het het goddelijke / God

Bevestigen / Ontkennen / Overtreffen

In dat zo ‘zuiver’ mogelijk ‘naar God toe’ denken en spreken onderscheid Waaijman (uiteraard na grondige studie) drie kenwegen.

In de eerste plaats kunnen we spreken van een ‘bevestigende‘,via affirmativa wijze van denken en sprken over God. Daarin worden de kwaliteiten, eigenschappen en openbaringen van het goddelijke in de positieve zin beschreven. Dit wordt ook wel de katafatische theologie genoemd. Hierin weten we veel over God..

In de tweede plaats spreekt Waaijman van een ontkennend spreken; de via negativa. Daarin proberen langs de weg van de ontkenning, ‘niet dit, niet dat’. iets over God te weten te komen. Hierin herkennen we veel van de apofatische theologie.

Voor mij was de derde spreekwijze een verassing (ik ben een hobby theoloog). Hier spreekt Waaijman van een ‘overtreffend‘ spreken; de via eminentia. Dit noemt hij het eigenlijke mystieke dat voorbij bevestigen en ontkennen ligt(14). Hier wordt men ‘binnengevoerd’ voorbij aan alle weten; de wolk van niet weten . De vergoddelijking: de theosis. Is dit de God achter god van Meester Eckhart?

Alle drie hebben elkaar nodig! Alsof je langs de weg van twee benen (bevestiging & ontkenning) in een dans betrokken raakt die je tot een diepe vreugde brengt. Hier voel ik zelf ook iets van de spreekwijze bij de zen meesters die de verlichting noch in de ontkenning noch in de bevestiging vinden.